AI in de zorg: de onzichtbare kracht achter betere zorgprocessen

Het is vroeg in de ochtend in een zorginstelling. De eerste cliënten melden zich, de telefoon gaat, dossiers worden geopend, en ergens in een kantoor buigt een planner zich over een rooster die niet rond te krijgen is. Een zorgbemiddelaar probeert ondertussen een passende plek te vinden voor een cliënt met complexe zorgvragen. De teamleider kijkt naar de bezetting en vraagt zich af hoe ze vandaag weer alles rond krijgt.

Wat veel mensen niet zien, is dat achter elk zorgmoment een wereld schuilgaat van processen, systemen en afwegingen. De zorg die we kennen van het contact tussen mens en cliënt is slechts het topje van de ijsberg. Daaronder bevindt zich een netwerk van logistiek, administratie, planning en besluitvorming. En juist daar, in die ‘zorg achter de zorg’, ligt een kans die vaak over het hoofd wordt gezien.

AI als stille kracht

Kunstmatige intelligentie, kortweg AI, speelt hier een steeds grotere rol. Niet als vervanger van mensen, maar als stille kracht die helpt om de zorg soepeler, sneller en menselijker te maken.

In veel organisaties wordt AI nog vooral geassocieerd met medische toepassingen. Denk aan beeldherkenning, slimme scanners of systemen die artsen ondersteunen bij het stellen van diagnoses. Maar de grootste impact van AI ligt misschien wel op een heel ander vlak. Niet in de behandelkamer, maar in de processen die ervoor zorgen dat die behandelkamer beschikbaar is. In de planning, de plaatsing, de administratie. In de keuzes die elke dag gemaakt moeten worden, vaak onder tijdsdruk en met beperkte informatie.

Van idee naar praktijk

In een zorgorganisatie waar de werkdruk al jaren stijgt, ontstond de wens om het anders te doen. Niet door harder te werken, maar door slimmer te organiseren. De vraag was simpel: kunnen we technologie inzetten om de zorg achter de zorg te verlichten? Kunnen we systemen bouwen die meedenken, die ondersteunen, die helpen om sneller en beter te beslissen?

Het antwoord kwam niet uit een laboratorium, maar uit een hackathon. Zorgprofessionals, IT-specialisten en procesbegeleiders kwamen samen, niet om te praten over abstracte modellen, maar om te werken aan concrete oplossingen. Ze begonnen bij de praktijk. Bij de vragen die elke dag spelen. Hoe zorgen we dat een cliënt sneller op de juiste plek komt? Hoe voorkomen we dat dossiers incompleet zijn? Hoe maken we de planning werkbaar?

Uit die samenwerking ontstond een AI-platform dat niet alleen data verwerkt, maar ook begrijpt wat er nodig is. Wanneer een nieuwe cliënt zich aanmeldt, leest het systeem de indicatie en diagnose, en doet suggesties voor passende zorgprogramma’s. Het kijkt naar de bezetting, de locatieprofielen, de voorkeuren van de cliënt, en adviseert over de beste match. En het presenteert alles in een overzicht dat begrijpelijk is voor de mensen die ermee werken. Geen ingewikkelde tabellen, maar een scorecard die inzicht geeft en vertrouwen wekt.

Wat dit platform bijzonder maakt, is niet alleen de technologie, maar de manier waarop het is ingebed in de organisatie. Alle data blijft binnen de eigen omgeving, volledig in lijn met de privacywetgeving. Het systeem leert mee, groeit mee, en past zich aan op basis van ervaring. Het is geen statisch instrument, maar een dynamische bondgenoot.

Ruimte voor echte zorg

De eerste resultaten zijn veelbelovend. Zorgbemiddelaars merken dat ze sneller kunnen schakelen. Teamleiders hebben meer grip op de planning. En cliënten merken dat ze eerder op de juiste plek terechtkomen. De wachttijd daalt, de tevredenheid stijgt. Maar misschien nog belangrijker: er ontstaat ruimte. Ruimte voor aandacht, voor gesprek, voor zorg. Want als de processen soepel verlopen, hoeft niemand meer te zoeken naar informatie of te wachten op bevestiging. De zorg kan weer gaan over mensen.

Toch is AI geen wondermiddel. Het vraagt om zorgvuldige implementatie. Niet alleen technisch, maar ook menselijk. Technologie werkt pas echt als mensen zich erin herkennen. Daarom begint elke succesvolle toepassing bij de werkvloer. Bij luisteren naar knelpunten, bij ontwerpen in co-creatie, bij begeleiden van verandering. Een planner moet begrijpen waarom het systeem een bepaalde match voorstelt. Een bestuurder moet zien hoe AI bijdraagt aan strategische doelen. En een organisatie moet durven leren. Van data, van ervaring, van elkaar.

AI is geen doel op zich. Het is een bondgenoot in de zoektocht naar betere zorg. Niet door mensen te vervangen, maar door ze te ondersteunen. Door de zorg achter de zorg lichter te maken, zodat er meer ruimte ontstaat voor wat er echt toe doet. In een tijd waarin de druk op de zorg toeneemt, biedt AI een strategisch perspectief. Een manier om toekomstbestendig te organiseren, met meer aandacht voor de cliënt, minder druk op personeel, en betere uitkomsten voor iedereen.

De revolutie is stil, maar voelbaar. En ze begint bij een eenvoudige maar fundamentele vraag: hoe maken we de zorg achter de zorg menselijker, slimmer en duurzamer? Steeds meer zorgorganisaties ontdekken dat het antwoord niet ligt in nóg meer systemen, maar in technologie die écht ondersteunt.

Auteurs: Mira Tans & Jeroen Veldhuis (BDO)
Mira Tans is Senior New Business Manager en Jeroen Veldhuis is Partner Digital bij BDO.